۱۳۹۰ آبان ۱, یکشنبه

Google Reader with all of its features


In all well-known social networks, people are the most important part. People gather to have fun and share videos, notes and pictures. These websites provide you with a place to share feelings and ideas about almost anything that is going on around you. To me, online social networks do not seem to be a proper place to follow up news updates, and see what people think about different articles and analysis. One may say “That’s not right! You can do all these in say for example Facebook”. Of course you can. But I said “A proper place”. Websites like Facebook or Google+ are full of distractions for someone who only wants to keep up with news and articles. Let me exemplify:

I “virtually” know someone say “Bob”. I think this guy’s perspective to life sucks! Anywhere he goes, he just ruins everything and he is just not my type! If I was a Facebook or Google+ user, I would prefer not to follow this guy and not to be friends with him. The only thing this guy is good at is computer science and this is our only common field of interest! Though I hate to even see this guy’s face, I like to know of his ideas on computer based articles and news.

There’s a beautiful place for me on the internet, in which I can get exactly what I want. Google Reader. There, I don’t care who is who? How they behave, what’s their sexual orientation, their religion, their marital status, their lives’ events and their friends idea’s about them. What I do, is to subscribe to (follow) news agencies, certain blogs and websites that I like their contents. I follow a person if and only if what he shares with others is of a type I like and if I don’t follow someone like “Bob” I won’t lose anything. Because if he comments on anything I read, I will see that. So I will never miss his ideas on computer based articles.

The so called “one” may again say “You can manipulate Facebook or Google+ to get all these features”. Even if that would true, NO! I hate all the mess in there. The frenzy in there, being bombed with people’s life updates! I need the peace in Google reader, to read news, analysis, articles and people’s ideas about these contents.

As a person who lives in Iran, I see lots of people who think like me. I don’t know if there’s any scientific, sociological or historical reason for this. All I know is that we basically need a web application like Google Reader with all of its features. We are suffering the web filtration here. Almost every news agency’s website is filtered! Blogger is filtered! We are seeking every possible hole to find a way to see what’s going on around us, and how others look at it. What independent journalists say and how analysts think.

Some say, because of the web filtration and in the absence of social networks in Iran, Google Reader as a web application which cannot be easily filtered (thanks to https) was the only remained choice. This may be true. But with regards to what I said, Google+ does not give us the “peace” we need!

We need Google Reader (which is called “Gooder” here) with all the features it provides us with, no matter if it’s connected to Google+ or not!


معذرت از همه دوستان بخاطر پست انگلیسی

۱۳۹۰ مهر ۳۰, شنبه

دکه نرم افزار ایران

بازار نرم افزار ایران بازار خاصی است. بخش بزرگی از گردش مالی این بازار مربوط به نرم افزارهای سازمانی است. سیستم های مدیریت مالی، حسابداری، خرید و روش، انبارداری، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت نیروی انسانی و در مقیاس بزرگتر، نرم افزارهای ERP. واضح است که شرکتهای کمتری سراغ نرم افزارهایی می روند که کاربران خانگی را هدف می گیرند. دلیل این امر واضح به نظر می رسد. حضور محصولات رقیب خارجی، با کیفیت بالاتر و قیمت کمتر. در این شرایط شاید طبیعی باشد که کاربر ایرانی بپذیرد که محصولی با زبان مادری خود را کنار بگذارد و محصول فرنگی را برگزیند.

در نگاهی دقیق تر می بینیم که در اغلب کشورهای جهان بخش بزرگی از بازار نرم افزار در دست رقبای امریکایی است. بیشتر شرکتهای بزرگ نرم افزاری دنیا در ایالات متحده قرار دارند. محصولات این شرکتها نه تنها به زبان انگلیسی، بلکه تقریبا به همه زبانهای پر مخاطب جهان در اختیار کاربران قرار می گیرد. این شرکتها با منابع گسترده مالی و تکنولوژیکی و با استفاده از دو مفهوم نرم افزاری جهانی سازی* و بومی سازی** به راحتی بازار جهانی را هدف قرار داده اند. در این بازار آزاد هر روز عرصه بر تولید کنندگان کوچکتر، تنگتر می شود. در این بازار تنها شانس شرکتهای نرم افزاری سایر کشورها برای زنده ماندن، تولید نرم افزارهایی با کیفیت دست کم نزدیک به محصولات امریکایی، قیمت پایین تر و تاکید بر نیازهای بومی کاربران است. موارد محدودی هم دیده شده اند که شرکتهایی در این کشورها از نقاط ضعف محصولات بزرگ استفاده کرده و با تولید محصولاتی بهتر، جهانی شده اند.

در ایران اما داستان شکل دیگری دارد. اینجا خرید و فروش نرم افزار فرنگی معامله ای است که نه تنها سود آن به جیب تولید کننده محصول نمی رود، پنجه اش گلوی شرکتهای نرم افزاری ایرانی را هم می فشارد. سود آن را مصرف کننده می برد و سارق! سارقی که گاه گاه عنوان "تولید کننده برتر نرم افزار" را هم از دولت معظم هدیه می گیرد.*** این سرقت قانونی، بی خطر و پر سود اجازه فکر کردن به تولید محصولات نرم افزاری بزرگ و پر هزینه را از تولید کننده داخلی می گیرد. اینجا اساسا رقابت با محصولات خارجی معنی پیدا نمی کند.

تنها راه باقی مانده برای تولید کننده ایرانی هدف گیری بازاری کوچک است. بازاری که مشتریان آن شرکتها و سازمانها هستند و محصولات آن نرم افزارهای اداری و سازمانی. نرم افزارهایی که بنا به دلایل خاصی بهتر است به طور بومی طراحی شوند و بخاطر نیاز مشتریان به پشتیبانی مداوم باید تولید کننده آن در دسترس باشد. به دلیل رقابت سخت تولید کنندگان در این فضای تنگ، درآمد شرکتهای ایرانی آنقدری نیست که اجازه رشد و توسعه کمی و کیفی محصولات را به آنان بدهد. اوضاع بدتر هم می شود وقتی می فهمیم که در همین بازار، درصد بزرگی از گردش مالی متعلق به یک یا دو شرکت است و باقی تکه نانی را بین خود قسمت کرده اند.

به همین سادگی به دست خود از یکی از پر سود ترین صنایع جهان محروم مانده ایم. ورود به بازار جهانی که هیچ، در همین ایران خودمان هم نتوانستیم بخش کوچکی از بازار را بدست بگیریم. درآمد هند از فروش جهانی نرم افزار، از درآمد حاصل از فروش عصاره جان کشورمان، نفت، بیشتر است و ما سر خود را می خارانیم. با وجدان ترین مصرف کننده ایرانی اگر از ابراز رضایت از اوضاع فعلی خجالت بکشد، تقصیر را گردن دولت می اندازد و دولت گردن تحریم های جهانی. شرکتهای ایرانی توان پرداخت دستمزد مناسب را ندارند و متخصاصان نرم افزار، بر سر دوراهی ترک کشور یا تغییر شغل مانده اند. سارقان فربه تر می شوند و بازارهای کاذب پر رونق تر.

اوضاع فعلی نه به سود آینده کشور است و نه به سود حال شاغلان این صنعت. نقطه شروع تغییر هرکجا که باشد مهم نیست.

این مشتی است از خروار صنعت کشور

-------------------------------
* Globalization
** Localization
*** کافی است به پشت جلد "محصولات" برخی از این "تولید کنندگان" نگاهی بیندازید. منظورم بسته های نرم افزاری است که تقریبا همه نرم افزارهای مطرح جهان را در چند دی-وی-دی جا داده اند.

۱۳۹۰ مهر ۲۸, پنجشنبه

منبع باز - چشمها را باید شست

بسیاری از ما طرفداران نرم افزارهای "منبع باز*" را در اطراف خود دیده ایم. این افراد عموما از میان متخصصان فناوری اطلاعات و بعضا طراحان نرم افزار هستند. برای مدت زیادی دلم می خواست بتوانم کاربران ساده را هم به سمت استفاده از نرم افزارهای منبع باز سوق دهم. به مرور زمان برایم مشخص شد که در جامعه ای که نرم افزارهای تجاری فرنگی "منبع بسته" با کیفیت، با قیمت بسیار پایین و تقریبا هم قیمت با نرم افزارهای "منبع باز" به فروش می رسند، نمی توان برای یک کاربر ساده توضیح داد که چرا باید به سراغ "منبع باز" رفت؟ مثل مشهوری می گوید "وقتی نمی توانی چیزی را برای کسی توضیح دهی، حتما خودت هم آن را متوجه نشده ای". این مثل برای من بسیار مصداق پیدا می کرد. به خود آمدم و دیدم نمی توانم خودم را قانع کنم که کاربر ساده ایرانی "باید" سراغ منبع باز برود! جدای از شعارهای "خودکفایی"، "عدم وابستگی به بیگانگان" و ...، استفاده عمومی از محصولات منبع بازی که همان بیگانگان مرحمت کرده و کد منبع آنها را در اختیارمان قرار داده اند، چه اولویتی بر وضع قعلی دارد و چه آینده روشنی را برای آی – تی کشور ترسیم می کند؟

امروز اما... فکر می کنم بسیاری از ما با جنبش منبع باز هم مثل بسیاری از جنبش های جهانی دیگر برخورد کرده ایم. با آن همراه شدیم چون شعارش هایش درست و شاید زیبا بود. چون هرچه می گفت "راست می گفت". اما برخلاف بقیه همراهان این جنبش در سرتاسر دنیا، نتوانستیم آن را به نیازهای فناورانه جامعه خود ترجمه کنیم.

از میان طرفداران منبع باز، بسیاری از کسانی که می شناسم منبع باز را در لینوکس خلاصه کرده اند. طرافداری از منبع باز برای آنان یعنی نصب سیستم عامل لینوکس بر روی کامپیوتر شخصی. چرا؟ چون طرفداران منبع باز حرفهای قشنگی میزنند. چون لینوکس "استیبل" است. چون ویروس نمی گیرد. چون با سرعت بالایی بروز می شود. می دانم که هرکدام از این دلایل می توانند برای بسیاری از کاربران قانع کننده باشد. به خصوص اگر با کامپیوتر آشنایی بیشتری داشته باشند و به دلیل استفاده از نرم افزاری خاص، وابسته به ویندوز نباشند. اما از دید یک برنامه نویس و یا یک مهندس نرم افزار چه؟ اگر طرفدار منبع بازید، چقدر به معنی آن توجه کرده اید؟ اصلا چند نرم افزار منبع باز ایرانی می شناسید؟ **

منبع باز فقط لینوکس نیست. فقط جوملا هم نیست. منبع باز یک مفهوم است. دریچه ایست به دنیایی دیگر ... اگر جور دیگری نگاه کنیم! متعصب نباشیم. منبع باز دشمنی با ویندوز و مایکروسافت نیست. می توان نرم افزار منبع باز تحت ویندوز هم تولید کرد. کاری که خیلی ها کرده اند. "منبع باز" را می توان بومی کرد (منظورم لینوکس فارسی نیست). می توان عضوی از پرچمداران منبع باز بود، از تولید کنندگان نرم افزارهای منبع باز بود. می توان گروهی کار کرد، تیم تولید نرم افزاهای بزرگ منبع باز داشت. می توان نرم افزارهای سازمانی منبع باز تولید کرد. می توان سمت و سوی بازار نرم افزار ایران را تغییر داد و این کار را به کمک مفهوم "منبع باز" کرد. می توان برنامه نویسان جوان ایرانی را از بندی که اسیر آنند، رهاند.

خواهم نوشت که به چه چیزی فکر می کنم.

چشمها را باید شست

------------------------------------------------------------------------------------------
* Open source
**ایرانیان بسیاری در سایتهایی مثل Sourceforge نرم افزارهای کوچک منبع باز خود را قرار می دهند یا بر روی پروژه های کوچک با همتایان خود همکاری می کنند. تحسین برانگیز است. اما آنچه می خواهم بگویم چیزی فراتر از این است.

منبع باز - چشمها را باید شست

بسیاری از ما طرفداران نرم افزارهای "منبع باز*" را در اطراف خود دیده ایم. این افراد عموما از میان متخصصان فناوری اطلاعات و بعضا طراحان نرم افزار هستند. برای مدت زیادی دلم می خواست بتوانم کاربران ساده را هم به سمت استفاده از نرم افزارهای منبع باز سوق دهم. به مرور زمان برایم مشخص شد که در جامعه ای که نرم افزارهای تجاری فرنگی "منبع بسته" با کیفیت، با قیمت بسیار پایین و تقریبا هم قیمت با نرم افزارهای "منبع باز" به فروش می رسند، نمی توان برای یک کاربر ساده توضیح داد که چرا باید به سراغ "منبع باز" رفت؟ مثل مشهوری می گوید "وقتی نمی توانی چیزی را برای کسی توضیح دهی، حتما خودت هم آن را متوجه نشده ای". این مثل برای من بسیار مصداق پیدا می کرد. به خود آمدم و دیدم نمی توانم خودم را قانع کنم که کاربر ساده ایرانی "باید" سراغ منبع باز برود! جدای از شعارهای "خودکفایی"، "عدم وابستگی به بیگانگان" و ...، استفاده عمومی از محصولات منبع بازی که همان بیگانگان مرحمت کرده و کد منبع آنها را در اختیارمان قرار داده اند، چه اولویتی بر وضع قعلی دارد و چه آینده روشنی را برای آی – تی کشور ترسیم می کند؟

امروز اما... فکر می کنم بسیاری از ما با جنبش منبع باز هم مثل بسیاری از جنبش های جهانی دیگر برخورد کرده ایم. با آن همراه شدیم چون شعارش هایش درست و شاید زیبا بود. چون هرچه می گفت "راست می گفت". اما برخلاف بقیه همراهان این جنبش در سرتاسر دنیا، نتوانستیم آن را به نیازهای فناورانه جامعه خود ترجمه کنیم.

از میان طرفداران منبع باز، بسیاری از کسانی که می شناسم منبع باز را در لینوکس خلاصه کرده اند. طرافداری از منبع باز برای آنان یعنی نصب سیستم عامل لینوکس بر روی کامپیوتر شخصی. چرا؟ چون طرفداران منبع باز حرفهای قشنگی میزنند. چون لینوکس "استیبل" است. چون ویروس نمی گیرد. چون با سرعت بالایی بروز می شود. می دانم که هرکدام از این دلایل می توانند برای بسیاری از کاربران قانع کننده باشد. به خصوص اگر با کامپیوتر آشنایی بیشتری داشته باشند و به دلیل استفاده از نرم افزاری خاص، وابسته به ویندوز نباشند. اما از دید یک برنامه نویس و یا یک مهندس نرم افزار چه؟ اگر طرفدار منبع بازید، چقدر به معنی آن توجه کرده اید؟ اصلا چند نرم افزار منبع باز ایرانی می شناسید؟ **

منبع باز فقط لینوکس نیست. فقط جوملا هم نیست. منبع باز یک مفهوم است. دریچه ایست به دنیایی دیگر ... اگر جور دیگری نگاه کنیم! متعصب نباشیم. منبع باز دشمنی با ویندوز و مایکروسافت نیست. می توان نرم افزار منبع باز تحت ویندوز هم تولید کرد. کاری که خیلی ها کرده اند. "منبع باز" را می توان بومی کرد (منظورم لینوکس فارسی نیست). می توان عضوی از پرچمداران منبع باز بود، از تولید کنندگان نرم افزارهای منبع باز بود. می توان گروهی کار کرد، تیم تولید نرم افزاهای بزرگ منبع باز داشت. می توان نرم افزارهای سازمانی منبع باز تولید کرد. می توان سمت و سوی بازار نرم افزار ایران را تغییر داد و این کار را به کمک مفهوم "منبع باز" کرد. می توان برنامه نویسان جوان ایرانی را از بندی که اسیر آنند، رهاند.

خواهم نوشت که به چه چیزی فکر می کنم.

چشمها را باید شست

------------------------------------------------------------------------------------------
* Open source
**ایرانیان بسیاری در سایتهایی مثل Sourceforge نرم افزارهای کوچک منبع باز خود را قرار می دهند یا بر روی پروژه های کوچک با همتایان خود همکاری می کنند. تحسین برانگیز است. اما آنچه می خواهم بگویم چیزی فراتر از این است.

۱۳۹۰ مهر ۲۶, سه‌شنبه

برده کشی از کارآموزان برای شیطنت و سود

چندی پیش مقاله ای خواندم که ترجمه عنوان آن بود: "برده کشی از کارآموزان برای شیطنت و سود". عنوان عجیبی به نظر می رسید. این مقاله یکی از مقاله های منتخب سایت CodeProject بود. مقاله جالبی به نظر می رسید. تصمیم گرفتم بخشهایی از آن را در وبلاگ خود منتشر کنم.

نویسنده مقاله آقای بنجامین پولاک، یکی از کارکانان شرکت نرم افزاری "فاگ کریک" در نیویورک است. وی در ابتدای مقاله عنوان می کند که:

 "الان باید در میانه یک مصاحبه باشم. مصاحبه ای که حدودا باید 15 دقیقه پیش شروع می شد. احتمالا الان دیگر صحبتمان درباره کارهای جالبی که کاندیدا در گذشته انجام داده تمام شده بود و باید می رفتیم سراغ کمی کد واقعی. پشته ای با زمان دسترسی O(1) و ..."

و ادامه می دهد که:

"الان ولی در میانه این مصاحبه نیستم. در ایمکس هستم و به جای اینکه از دیدن کسی که مسئله جالبی را حل میکند هیجان زده شده باشم، از طرف او ناراحت و پر از خشم هستم.
می دانید. او برای شرکتی کار می کند که خیلی ترسیده است. شرکتی که او را مجبور کرده است یک قرارداد "غیر رقابتی" امضا کند.

قرار دادهای غیر رقابتی، آزار دهنده اند، ولی پایان همه چیز نیستند. می توانم درک کنم که چرا شرکتهایی مثل اپل ممکن است به طور مشروعی از اینکه یک مقام ارشد اجرایی آیفون به اچ- تی- سی برود عصبانی باشد. بخش بزرگی از ارزش این شخص بخاطر دانش وی از پروسه داخلی تولید در اپل است. ولی در واقع مشاغل کمی اینطور هستند. بسیاری از کمپانی ها به شما نمی گویند که "تحت هیچ شرایطی" نباید برای شرکت رقیب کار کنید..."

نویسنده مقاله که کاندیدای مورد نظر را "باب" نامیده است، به نحوی به تشریح قراردادهای غیررقابتی می پردازد. سپس ادامه میدهد که:

"... شرکت باب به او گفته است که "فاگ کریک" و شرکت او، رقبای مسقیم هستند و او حتی روی یک پروژه (پروژه کیلن) هم نمی تواند با این شرکت کار کند.

نکته اینجاست که باب یک دانشجوی سال سوم کالج و تنها یک کارآموز ساده است. امکان ندارد که از روند کاری سیستم منابع انسانی اطلاعی داشته باشد. اگر هم داشت، هرگز نمی توانست اطلاعات مورد نیاز ما را در اختیارمان قرار دهد... دلیل اینکه شرکت او مانع همکاریش با ما شد این است که آن شرکت به شدت می ترسد از اینکه باب، یک دانشجوی کالج، با همکاری با ما باعث ورشکستگی شرکت آنها شود..."

نویسنده سپس این شرکت را به باد انتقاد می گیرد که آنچنان به ایده های خود نامطمئن است، و آنچنان دچار ضعف است که اگر چنین شخصی با آنها کار کند... به راحتی می تواند شرکتشان را به ورشکستگی بکشاند. او ادامه می دهد که حتی نمی خواهد تصور کند که چطور صاحبان این شرکت هر روز با این طرز تفکر و این فشارها از خواب بیدار می شوند. می گوید که برای باب ناراحت است که در شرکتی فعالیت می کند که بهترین مسیر برای موفقیتش، محدود کردن انتخابهای کارآموزش است. محدوددیتهایی که باعث شد شرکت وی یک کاندیدای فوق العاده را از دست بدهد و آن کاندیدا هم یک شغل عالی را.
او در انتها می نویسد:

"اگر کارآموزید، قراردادهای غیر رقابتی را امضا نکنید. هیچوقت نمی دانید که زندگی کجا مچتان را می گیرد. حتما نمی خواهید که مسیر زندگیتان را یک کارفرمای مزخرف تعیین کند. به من اعتماد کنید: هیچیک از شرکتهای مشهور و قابل اطمینان (گوگل، مایکروسافت) کارآموزان خود را مجبور به امضای قرارداد غیر رقابتی نمی کنند. می توانید شغلی پیدا کنید که شما را به این کار مجبور نکند.

اگر شرکت هستید، خون آشام نباشید. اگر آنقدر از همه می ترسید که فکر می کنید برای رقابتی ماندن باید کارآموزانتان را مجبور به امضای چنین قراردادهایی کنید، چه فکر کرده اید؟ شما اصلا توان رقابت ندارید!"




۱۳۹۰ مهر ۲۲, جمعه

هرگز عضو حزب خدایان نبوده ام

دنیس ریچی. کمتر کسی در جهان نام او را شنیده است. حتی در دنیای کامپیوتر نیز بسیاری او را نمی شناسند. شاید چون خود او اینطور نخواسته است. او یکی از تاثیر گذار ترین انسانها در صنعت کامپیوتر است. بدون وجود امثال او شاید رشد صنعت کامپیوتر بسیار کند تر از این می بود. بزرگترین خدمت او به دنیای کامپیوتر طراحی زبان برنامه نویسی C است. او یکی از اعضای اصلی تیم طراحی سیستم عامل یونیکس هم بود. سیستم عاملی که بعدها عده ای او را پدر لینوکس خواندند. زبان C و سیستم عامل یونیکس را در شرکت AT&T طراحی کرد و با همکاری این شرکت این دو را به طور رایگان در اختیار دولت و موسسات آموزشی و دانشگاهها قرار داد. کاری که خواسته یا ناخواسته آینده را تغییر داد. او زبان C را "موفقیت بزرگ" برای دنیای کامپیوتر خواند. کافی است بدانید که سیستم های عامل یونیکس، داس، لینوکس، مکینتاشِ اپل و ویندوز های مایکروسافت، تقریبا موتور گرافیک و فیزیک همه بازی های بزرگ کامپیوتری، همه زبانهای مدرن برنامه نویسی، همه سیستم های پایگاه داده، همه نرم افزارهای سرورهای وب، همه نرم افزارهای سیستمی، همه و همه با کمک زبان C و بعدهاC++ * نوشته شده اند. بدون C معلوم نیست Andriod گوگل، iOS دستگاههای آیپد و آیفون اپل، سیستم عامل های کامپیوتر های تک منظوره مثل دستگاههای خود پرداز بانک ها، نرم افزار روباتهای پیشرفته و نرم افزار ماهواره ها چگونه تولید می شدند.* هر آنچه اکنون در دنیای نرم افزارهای کامپیوتر دیده می شود در ژن خود کدی به زبان C دارد. این همان چیزی است که تاثیر عمیق خوانده می شود. او معتبر ترین جوایز دنیای کامپیوتر را از آن خود کرده است که از آن جمله می توان به جایزه تورینگ اشاره کرد.

دنیس ریچی مرد.

به احترامش تمام قد می ایستم.

"
من هرگز عضوی از حزب خدایان نبوده و نیستم" – دنیس ریچی

 *سالها بعد از تولید زبان C توسط ریچی، آقای استراستاپ امکاناتی را به آن اضافه کرد که مهمترین آنها امکان برنامه نویسی شیء گرا بود. او زبان جدید را C++ نامید.
** بسیاری از این نرم افزارها هم اکنون توسط زبان C++ نوشته می شوند.

۱۳۹۰ مرداد ۲۶, چهارشنبه

اینترنت چمدانی

احتمالا نام پروژه "اینترنت چمدانی" را شندیده اید. پروژه ای که با بودجه وزارت امور خارجه آمریکا و به دست گروهی از کارشناسان در بنیاد پژوهشی نیو آمریکن در حال پیاده سازی است. اطلاعات تخصصی زیادی درباره این پروژه منتشر نشده است که دلیل آن می تواند مسائل امنیتی باشد.  در میان مطالب منتشر شده در این مورد، اطلاعات ضد و نقیض هم به چشم می خورد. برداشت شخصی من با توجه به مطالب منتشر شده و اطلاعات موجود در وبسایت این پروژه به این شکل است:

این پروژه توسط نرم افزاری به نام کوموشن امکان ارتباط دوطرفه تجهیزات بیسیم را بوجود می آورد. به این ترتیب کلیه لوازم دیجیتال بیسیم (از جمله تلفنهای همراه هوشمند و لپ تاپ ها) می توانند به صورت محلی به یکدیگر متصل شده و ارتباط اینترنتی خود را به اشتراک بگذارند. این ارتباط اینترنتی می تواند از هر منبعی تامین شود. یعنی ممکن است یک گره در شبکه به اینترنت داخل کشور متصل باشد و آن اتصال را به اشتراک بگذارد. اما نکته مهم بخش دیگر این پروژه است که اطلاعات بسیار کمی در مورد آن وجود دارد. این بخش چمدانهایی هستند که درون آنها تجهیزات لازم برای برقراری یک ارتباط اینترنت ماهواره ای قرار داده شده است. این چمدانها می توانند ارتباط اینترنتی بدون محدودیت را در اختیار کاربران خود قرار دهند و در ضمن این ارتباط اینترنتی می تواند توسط نرم افزار کوموشن به اشتراک گذاشته شود.

***

ساشا مينراث، مسئول طرح اينترنت چمدانی به پرسش هایی که کاربران وب سايت راديو فردا مطرح کرده بودند، پاسخ داده است که متن آن به نقل از سایت رادیو فردا در زیر آمده است:


فلسفه/مالکیت

پایگاه اصلی کنترل سیستم در کدام کشور خواهد بود؟ هر شبکه توانایی گسترش و یا کوچک شدن را در اختیار خود دارد. هیچ سیستم کنترل مرکزی وجود ندارد. این نکته احتمال نظارت تمرکز یافته یا حمله متمرکز به شبکه و شکست آن را بعید می‌کند.

 با فرض این که پروژه با موفقیت به انجام برسد، آیا کاربران کاملاً غیرقابل شناسایی خواهند بود؟ در این صورت آیا می‌شود گفت که این سیستم در صورت افتادن به دست جانیان و کلاه برداران اینترنتی به ابزار خطرناکی بدل شود؟ چیزی به  نام امنیت کامل و ناشناس ماندن کامل در این سیستم وجود ندارد. اما کوشش ما این است که شبکه‌ای درست کنیم با امنیت حداکثری و ناشناخته ماندن حداکثری برای کاربران. در عین حال ما کاربران را از همه ضعف‌ها و پیامدهای احتمالی شبکه آگاه می‌کنیم. این ابزار ابزاری نیرومند در دست افراد یا جوامعی است که آن را به کار می‌گیرند. هیچ نرم‌افزاری به خودی خود بد یا خوب نیست و افراد با نیات و مقاصد گوناگون می ‌توانند از آن به سود خود استفاده کنند.

آیا بهتر نیست که طراحان این شبکه برخی سایت‌ها مانند سایت‌های پورنوگرافی را ببندند تا پهنای باند قابل استفاده‌تر باشد؟ این سرویس طرحی برای بستن یا غیرقابل دسترس کردن هیچ وب سایتی را ندارد.


دسترسی

آیا می‌توانم نرم افزار این پروژه را از طریق سرویس اینترنت معمولی در کشورم، روی کامپیوتر نصب کنم و به اینترنت سایه وصل شوم؟ نرم افزار کوموشن (Commotion) میان دستگاه‌هایی که به هم وصل شده‌اند ارتباط های فرد به فرد ایجاد می‌کند. از همین رو هر کسی می‌تواند این نرم افزار را در کامپیوتر خود نصب و یک شبکه مستقل خلق کند. نیازی نیست این شبکه‌های مستقل یا به اصطلاح «سایه»ای به اینترنت وصل شوند تا کار کنند. آنها به صورت یک شبکه محلی مانند شبکه‌ای که در یک سازمان یا اداره وجود دارد کار می‌کنند. با اینهمه اگر شما پیوند اینترنتی داشته باشید می‌توانید از طریق آن به اینترنت هم وصل شوید.

آیا هر کاربری می‌تواند به این تکنولوژی دست پیدا کند؟ آیا تاریخ اجرای پروژه قطعی شده است؟ پروژه کوموشن یک پروژه اوپن سورس (منبع باز) است که توانایی کار روی انواع دستگاه‌ها را دارد. یکی از هدف‌های اصلی گروه طراحان این  پروژه این است که به رایگان در اختیار همه کسانی که به آن نیاز دارند، گذاشته شود. این سیستم روی سخت‌افزارهای موجود کار می‌کند و قابلیت گسترش برای مصرف نیازهای محلی را دارد. کوشش ما اینست که دستیابی و پخش آن را آسان کنیم. ما تا زمان نخستین پخش آن یک سال وقت تعیین کرده‌ایم.

آیا این پروژه تنها در جریان بروز جنبش‌ها و ناآرامی‌ها قابل دسترسی خواهد بود یا پروژه‌ای است همیشگی؟ این فناوری یک فناوری برای همه زمان‌هاست. در واقع بسیاری از اجزای سازنده آن هم اکنون در سراسر جهان به منظور ایجاد ارتباط استفاده می‌شود.

آیا کاربران برای استفاده از آن باید پولی پرداخت کنند؟ این نرم افزار همواره رایگان خواهد بود. دلیلی هم وجود ندارد که چرا شبکه‌ها را نمی‌توان رایگان اداره کرد. با این همه جزئیات به کارگیری یک شبکه بستگی به جامعه‌ای که آن را استفاده می‌کند دارد. از این گذشته ممکن است برای وصل شدن به یک شبکه اینترنت عمومی از یک سرویس شبکه‌ای، پرداخت هزینه‌هایی ضرورت داشته باشد.


سخت افزار

چه دستگاهی برای استفاده از این تکنولوژی لازم است؟ برای آنکه بتوان یک شبکه مستقل به وجود آورد، کمترین لوازم مورد نیاز دو یا بیش از دو دستگاه مجهز به وایرلس است،‌ مانند لپ‌تاپ،‌ روتر یا تلفن‌های هوشمند (اسمارت فون). کاربران تازه می‌توانند به شبکه موجود وصل شوند و از دستگاه‌های داری وایرلس یا تلفن‌های همراه جی اس ام استفاده کنند.


امنیت

آیا دولت ایران می‌تواند این شبکه را فیلتر کند یا مختل سازد؟ دولت ایران ممکن است تلاش کند که این سرویس را فیلتر کند یا مختل سازد و حتی ازدحام‌آفرینی کند. با اینهمه طبیعت نامتمرکز یک شبکه زیرساختی از این دست این امکان را می‌دهد که ازدحام را از کنار جاهایی با سرعت‌های پایین و نقاط اتصال شبکه‌ای یا نودها دور کرد. به همین ترتیب داده‌ها را می‌شود در هر نقطه خروج پر و خالی کرد،‌ نه آنهایی که توسط دولت کنترل می‌شود.
آیا امکان این هست که در این سیستم نشانی‌های آی پی قلابی درست کرد؟ طوری که دولت نتواند بین کاربر واقعی و کاربر قلابی تشخیص دهد؟ شبکه به گونه‌ای طراحی خواهد شد که نتوان نشانی آی پی را با کاربران ارتباط داد تا ناشناس بودن کاربران تضمین شود.

آیا از یک نوع سیستم کدگذاری مانند SSH استفاده خواهد شد؟ ایمنی کاربران و ناشناخته ماندن آنها ویژگی‌های اصلی این نرم‌افزار را تشکیل می‌دهد و فعالیت‌های کاربران روی شبکه به صورت کدگذاری شده، انجام خواهد شد.

وقتی تعدادی دستگاه به یک نقطه اتصال شبکه‌ای وصل می‌شود، یک سیستم جاسوس وزارت اطلاعات ایران به تنهایی می‌تواند کاربران شبکه را شناسایی و آنها را به خطر بیاندازد. آیا برای جلوگیری از این وضعیت راهی در نظر دارید؟ شبکه راه حل‌های گوناگونی برای کاربردهای گوناگون و سیستم‌های ایمنی مختلف برای شبکه‌های گوناگون در نظر گرفته است. به کارگیری سیستم ناشناس ماندن و فناوری پنهان‌سازی شده در درون شبکه برای اینکه جلوی دستگاه‌های جاسوس برای دستکاری در شبکه را بگیرد، و همین طور منحرف کردن مسیرهای پر ازدحام و خلوت کردن آنها در خروجی‌های متعدد زیر نظارت، به در هم شکستن تلاش دستگاه‌های خبرچین کمک خواهد کرد. شبکه همچنین قادر است ازدحام‌های ایجاد شده را به صورت کدگذاری شده به بیرون از شبکه راهنمایی کند.

اگر دولت ايران يکی از اين چمدان‌ها را خريداری کند و به کاربران سرويس بدهد، آيا خواهد توانست کاربرانی را که به سرور آنها يا لپ تاپ آنها وصل شده‌اند شناسايی کند؟ به يک معنا بله. گرچه روند عبور داده‌ها از گرهگاه‌های دولتی نيز کدگذاری شده‌اند و غير قابل خواندن هستند. با اين همه داده‌های فرستاده شده به کاربران در يک گرهگاه دولتی با داشتن کليدهای مناسب قابل خواندن و تفسيرند. بنابراين اهميت فراوانی دارد که کاربران دستگاه تازه‌ای که به شبکه می‌پيوندد را خوب بشناسند و به آن اطيمنان داشته باشند.

اگر رژيم يک آی اس پی قلابی درست کند، از کجا می‌توان قلابی بودن آن را تشخيص داد؟ هر شبکه‌ای، چه شبکه کوموشن یا شبکه‌های دیگر، باید با اطمینان درخور آن شبکه مورد داوری قرار گیرد. افراد، شبکه‌هایی را باید به کار گیرند که به آن اطمینان کامل دارند. اگر شبکه‌ای مورد شک باشد باید از شیوه کدگذاری کامل مانند HTTPS استفاده شود تا داده‌ها را در روند گذر از شبکه ایمن کرد.


ویژگی‌ها/ توانایی‌ها

با فرض اینکه اداره ارتباط‌های رادیویی وزارت اطلاعات هم اکنون بر سیگنال‌های فرستاده شده نظارت دارد،‌ آیا این فناوری دارای توانایی ارسال هم هست یا تنها شامل سیگنال‌های دریافت است؟ این پروژه به کاربران اجازه می‌دهد که هم اطلاعاتی را بفرستند و هم دریافت کنند، مانند هر شبکه بی‌سیم دیگر.

آیا ارتباط در زمان واقعی صورت می‌گیرد؟ بله. به همان صورتی که هر شبکه هست. شبکه کوموشن استفاده از سرویس‌های همزمانی مانند تلفن‌های آی پی و ناهمزمانی مانند ایمیل را فراهم می‌سازد.

سرعت کانکشن این شبکه چه اندازه است؟ سرعت اتصال بستگی دارد به توانایی‌های دستگاه‌های به کار برده شده شامل شبکه و پهنای باند قابل استفاده. این موضوع ربطی به نرم‌افزار ندارد.

آیا این سرویس می‌تواند از عهده ترافیک زیاد برآید ؟ ظرفیت کلی را دستگاه‌ها و در مورد دسترسی اینترنتی پهنای باند موجود در شبکه تعیین می‌کند. با این همه این نرم‌افزار در جابه‌جایی بار در شبکه به اندازه کافی توان دارد.

با توجه به اینکه شمار زیادی از مردم به کامپیوتر دسترسی ندارند آیا می‌شود کانال‌های تلویزیونی تازه‌ای بدون نیاز به دستگاه‌های اضافی مانند گیرنده و غیره به راه انداخت؟ نه به این صورت. با این همه می‌شود متن،‌ عکس، صدا و ویدئو را به هر دستگاهی که توان نمایش آنها را داشته باشد ارسال کرد. به این معنی که برای نمونه می‌توان از یک تلفن همراه برای دریافت یک فایل صدای پخش شده یا متن یک خبر استفاده کرد. اما شبکه می‌نواند برای انتقال ویدئو یا صدا به صورتی امن از استودیوهای رادیو تلویزیونی به فرستنده‌های متعارف مورد استفاده قرار گیرد.

آیا می‌توان از طریق تلفن‌های همراه مجهز به سیستم بی‌سیم به این سرویس دسترسی یافت؟ در این صورت می‌توان گفت کسی قادر به بلوکه کردن این سرویس را نخواهد داشت. شبکه کوموشن مانند هر شبکه بی‌سیم دیگر عمل می‌کند. برای پیوستن به این شبکه هر دستگاه مجهز یه وایفای باید نخست پیوستن به شبکه را برگزیند.

با استفاده از این نوع سرویس برای نمونه چه مقدار از سطح شهری مانند تهران را می‌شود پوشش داد؟ تهران بدون حومه‌اش، ۷۳۰ کیلومتر مربع مساحت،‌ ۹.۱ میلیون جمعیت دارد؛ این سرویس برای این مساحت مناسب است. نرم‌افزار به گونه‌ای طراحی شده که با کمترین دانش فنی و تکنیکی بتواند به صورت مؤثر عمل کند. در منطقه‌ای شهری مانند تهران بیشتر جمعیت آن دارای تلفن همراه یا دستگاه‌های بی‌سیم با قابلیت تبدیل به استفاده در شبکه‌اند. با این همه شبکه‌های بزرگتر برای سرویس‌دهی مناسب نیاز به برنامه‌ریزی و سازماندهی‌اند.  


اینترنت

ایجاد یک شبکه بی‌سیم روی آسمان ایران فکری است عالی. دولت به سختی خواهد توانست روی سیگنال‌ها پارازیت بیاندازد، چون ممکن است این کار روی سیگنال‌های خودش اثر بگذارد. آیا  چنین شبکه‌ای با خدمات ماهواره‌ای هم پشتیبانی خواهد شد؟ یک شبکه محلی مانند شبکه کوموشن را می‌توان با هر ارتباط اینترنتی سنتی پشتیبانی کرد: از جمله سرویس‌های ماهواره‌ای.

اگر ما به این شبکه دسترسی داشته باشیم آیا هنوز برای دسترسی به برخی سرویس‌ها مانند خرید آنلاین یا پرداخت اینترنتی صورت حساب‌ها ناگزیریم از شبکه اینترنتی ایران استفاده کنیم؟ این امکان وجود دارد که به خدمات محلی از طریق شبکه تازه دسترسی یافت و آن را برای اطلاع‌رسانی یا آگاهی‌دهی در محدوده خودش مورد استفاده قرار داد. با این همه برای هر نوع خدمات که متکی به اینترنت است مانند تأییدیه کارت اعتباری، وجود اینترنت ضرورت دارد. البته شبکه کوموشن می‌تواند دسترسی به اینترنت عمومی را برای مردم ساده‌تر سازد.

اگر  فرستنده/گیرنده در یک چمدان قرار باشد به دیگر کاربران سرویس دهد، اولین لپ‌تاپ به چه نحوی متصل خواهد شد؟ بسته نرم‌افزار کوموشن ارتباط اینترنتی را فراهم نمی‌کند. بلکه دستگاه‌های محلی را به هم می‌پیوندد و ارتباط‌های اینترنتی را با دیگر کاربران به اشتراک می‌گذارد.

در صورتی که سرمایه پروژه پژوهشی را وزارت کشور آمریکا تقبل کرده است، چه کسی هزینه ارتباط‌های اینترنتی هر کاربر را خواهد پرداخت؟ ارتباط اینترنتی به وسیله این پروژه تأمین نمی‌شود. به جای آن به کاربران اجازه می‌دهد که هر نوع ارتباط اینترنتی موجود و قابل دسترسی را با دیگران شریک شوند و با ایمنی بهتر در جایی که ارتباط اینترنتی وجود ندارد با هم در ارتباط باشند.

آیا با استفاده از این شبکه می‌توان به برخی وبسایت‌های بلوکه در ایران مانند خدمات گوگل دسترسی یافت؟ این شبکه امکان دسترسی به سایت‌های بسته شده موجود را مستقیماً در اختیار کاربران قرار نخواهد داد. با اینهمه شبکه به کاربران اجازه می‌دهد که یک ارتباط اینترنتی سانسور نشده را با دیگر کاربران به اشتراک بگذارند. کاربران همچنین می‌توانند مستقیماً و مشترکاً به اطلاعاتی دسترسی داشته باشند و داده‌ها را تا زمانی پیوند اینترنتی برقرار است روی دستگاه خود انبار کنند.

آیا این شبکه دسترسی به همه وبسایت‌ها را ممکن خواهد ساخت؟ این شبکه نسبت به نوع ترافیکی که ایجاد می‌کند بی‌طرف است. در صورت داشتن ارتباط اینترنتی کوشش نمی‌کند هیچ سایتی را مسدود کند. اما ممکن است خود آن ارتباط اینترنتی اصلی محدودیت‌هایی داشته باشد.


توسعه و رشد

برنامه‌نویسی نرم‌افزاری این پروژه چگونه انجام می‌شود؟ این پروژه به صورت برنامه‌نویسی منبع-باز یا open source طراحی شده است. برای این کار این پروژه باز، روی وبسایتی با آدرس زیر وجود دارد و ما کوشش می‌کنیم بسیاری از پروژه‌های باز را در این زمینه به کار بگیریم: http://commotionwireless.net

آیا اینترنت چمدانی همه سیستم‌های عامل را پشتیبانی می‌کند؟ پروژه هم اکنون نسخه‌های موجود ویندوز، مک،‌ GNU/Linux،‌ آندروید، روترها یا مسیریاب‌های جاسازی شده و احتمالاً آی‌فون را پشتیبانی می‌کند. افزون بر آن هر دستگاه استاندارد که بتواند به عنوان یک کاربر به شبکه متصل شود، بدون نیاز به استفاده از نرم‌افزار می‌تواند در شبکه قرار گیرد و از آن استفاده کند.  

آیا می‌شود چارت عملیاتی این شبکه را دید؟ شبکه دارای امکانات مدیریت غیرمتمرکز خواهد بود و ساختار فعالیت آن را در دسترس قرار خواهد داد.  

آیا درست است که بگوییم این تکنولوژی از نرم‌افزار برای ایجاد ارتباط مودم‌های بی‌سیم در خانه‌های یک محله استفاده می‌کند؟ پروژه بسیار بزرگتر از این محدوده است. این تکنولوژی می‌تواند تلفن‌های همراه معمولی،‌ هر دستگاه مجهز به بی‌سیم (مانند تلفن‌های هوشمند،‌ لپ‌تاپ،‌ روتر و غیره) را به هم وصل کند و با حفظ ایمنی ارتباط میان دستگاه‌ها، به کاربران اجازه دهد که با دسترسی به یک اینترنت فعال بتوانند در ارتباط قرار گیرند. از این گذشته استفاده از یک نرم افزار دیگر می‌تواند در صورت تمایل به تلفن‌های دستکاری نشده جی ام اس قابلیت ارسال پیام‌های اس ام اس بدهد.


پروژه‌های دیگر

آیا این سیستم همان سیستم DVB-RCS است؟ نه. گرچه هردوی آنها در برخی ویژگی‌ها همانندی‌هایی دارند. نقاط اتصال شبکه کوموشن را به صورت نظری می‌توان برای خدمات DVB-RCS و محل اتصال به شبکه اینترنت مورد استفاده قرار داد. DVB-RCS از نظر میدان، میدان قراردادی‌تر و محدودی‌تر دارد و ناگزیر است برای ایجاد ارتباط از یک واسطه ماهواره‌ای استفاده کند. در حالی که شبکه کوموشن اجازه می‌دهد هر نقطه اتصال شبکه‌ای مستقیماً با نقاط اتصال شبکه‌های دیگر پیوند برقرار کند و به اینترنت وصل شود: خواه اتصال از طریق DVB-RCS باشد خواه نه.

آیا برنامه‌هایی هم برای ماهواره وایمکس و یو ام تی اس دارید؟ فعلاً نه. آنها هنوز یک استاندارد خوبی ندارند و در مجموع خوب از آب درنیامده‌اند.

برنامه ماهواره مارک کرک چه شد؟ به نظر می‌آید برای ایران عملی‌تر از اینترنت در چمدان باشد. این پروژه راهی را دنبال می‌کند که در تکمیل و نه رقابت با  اینترنت ماهواره‌ای است.


پرسش‌های عمومی

آیا شما پروژه نمونه را آزمایش کرده‌اید یا هنوز در مرحله نظریه و فرض است؟ این تکنولوژی‌ها هم اکنون در شهرهای گوناگون جهان در حال استفاده است.

آیا این پروژه در نزدیکی مرز به کار خواهد رفت یا وارد کشور خواهد شد؟ ویژگی این شبکه طوری است که بنا به نیاز و امکانات می‌توان آن را گسترش داد،‌ کاهش داد یا به آسانی از یک نقطه‌ای به نقطه دیگر برد.

لطفاً درباره خدمات تلفنی این پروژه هم توضیح بدهید. آیا این خدمات از طریق کارت، اسکایپ یا روش‌های دیگر است؟ شبکه از طریق وایفای و تلفن‌های مجهز به وایفای و از طریق جی ام اس با تلفن‌های معمولی همراه ایجاد ارتباط می‌کند. اگر دسترسی اینترنت فراهم باشد کاربران می‌توانند از اسکایپ یا وویپ هم استفاده کنند. در غیر این صورت کاربران می‌توانند از طریق تلفن‌های دیگر و یا شبکه کوموشن تلفن کنند.  

هر واحدی چند کاربر را پوشش می‌دهد؟ کاملاً بستگی به ظرفیت دستگاه‌های مختلف دارد. هم از نظر ارتباط‌های همزمان بی‌سیم و هم از نظر پهنای باند به کار گرفته شده است.

آیا این سرویس می‌تواند با شبکه محلی ایجاد ارتباط کند؟ بله.

این پروژه برای آمریکا چه سودی در بر دارد؟ برای همه جوامع دنیا داشتن ارتباط‌های آزاد و ایمن و بدون ترس از شناسایی چه در سطح محلی و چه منطقه‌ای اهمیت فراوانی دارد. این تکنولوژی‌ها هم اکنون نیز در گوشه و کنار دنیا به کار گرفته می‌شود و خدماتی در راستای نجات قربانیان سوانح و بلایا،‌ توسعه بازرگانی، گسترش ارتباطات میان افراد یک جامعه و دسترسی آسان به امکانات زیستی در شهرها انجام می‌دهد.  

اگر دسترسی به ابزارهای مورد نیاز اینترنت چمدانی در ایران آسان نباشد آیا می‌توان وسایل آن را از بازار ایران تهیه کرد و سپس با مونتاژ آنها و دانلود کردن نرم‌افزار اینترنت چمدانی ساخت؟ بله. پروژه بر اساس امکانات مواد سخت‌افزاری موجود در ایران طراحی شده است.

این روش چه امتیازی بر اینترنت ماهواره‌ای دارد؟ این سیستم یک چمدان پر ابزار است که از هر نوع اینترنت ماهواره‌ای می‌تواند در راستای ایجاد ارتباط میان کاربران شبکه استفاده کند. حتی اگر ارتباط اینترنتی هم وجود نداشته باشد،‌ کاربران شبکه می‌توانند بدون ترس از شناسایی شدن با همدیگر ارتباط ایجاد کنند. سرانجام این که این شبکه طوری طرح شده است که به کاربران اجازه می‌دهد وارد شبکه شوند و یا آن را ترک کنند.

از آنجا که پرداخت به صورت آنلاین در ایران نیست،‌ چگونه می‌توانیم هزینه‌ها را بپردازیم؟ نرم‌افزار کوموشن  یک نرم‌افزار رایگان است. هیچ حق عضویتی برای استفاده از آن وجود ندارد.

نشانی وبسایت رسمی پروژه چیست؟ http://tech.chambana.net/projects/commotion

چرا از سیستم‌های اینترنت ماهواره‌ای مانند خدماتی که خطوط هوایی از آن استفاده می‌کنند استفاده نمی‌کنید؟ اینترنت‌های ماهواره‌ای مکمل نرم‌افزار شبکه کوموشن است. این شبکه می‌کوشد نرم‌افزاری فراهم کند که با استفاده از آن بتوان در محیطی ایمن و بدون ترس از شناخته شدن زیرساخت شبکه‌ای محلی را به وجود آورد با هزینه کم و وسایل موجود. این شبکه می‌تواند دسترسی به ارتباط اینترنتی را در صورت وجود آن برای کاربران فراهم سازد. اینترنت ماهواره‌ای می‌تواند این گام را برای شبکه فراهم سازد.

پس از راه‌اندازی پروژه در صورتی که نیاز به کمک و راهنمایی داشته باشیم با چه مرجعی باید تماس بگیریم؟ وبسایت پروژه، اطلاعات و نشانی‌های ایمیل لازم را فراهم کرده است.